ΔΟΜΙΑΝΟΙ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ

Ο χρόνος που πρωτοχτιστηκε ο Ι.Ναός είναι δύσκολο να προσδιοριστεί και με κάποιο γράφημα σε παλιοπαραπετασμα της Ωραίας Πύλης πιθανόν να χτίστηκε κατά τον 16ο αι.Πυρπολήθηκε εν μέρει και καταστράφηκε αργότερα η δυτική πλευρά του Ι.Ναου επειδή συμμετείχαν οι μοναχοί σε προεπαναστατικα κινήματα.Για την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Δομιανιτισσας που βρισκόταν στη γειτονική Βραχα και ήρθε από κει στους Δομιανους και για το χτίσιμο της εκκλησίας η ιερή παράδοση λέει ότι βρέθηκε στα κλαδιά ενός μεγάλου πουρναριού το οποίο υπάρχει και σήμερα κοντά στην Εκκλησία .Κάθε βράδυ έβλεπαν ένα φως στο μέρος εκείνο.Το θαύμα μαθεύτηκε το άκουσαν και οι Βραχινοι και πήγαν να την πάρουν Στο γυρισμό για το χωριό τους ξάπλωσαν για να κοιμηθούν,όταν άνοιξαν τα μάτια τους εικόνα είχε εξαφανιστεί.Γύρισαν στους Δομιανους και πάλι βρήκαν την εικόνα στα κλαδιά του πουρναριού ,Την ξαναπηραν και ξεκίνησαν για το χωριό τους,όμως πάλι τους ξαναφυγε.Την πήραν την εικόνα για πολλοστή φορά αλλά ξαναφυγε.Τότε κι αυτοί παραιτήθηκαν και την άφησαν να μείνει εκεί που της άρεσε,ντους Δομιανουσ.Οι Δομιανιτες εχτισαν μια εκκλησία και τοποθέτησαν τη θαυματουργή εικόνα μέσα.

Εξωτερικά δεν παρουσιάζει κάτι το ιδιαίτερο,είναι πολύ απλός ναός και αν δεν υπήρχε το επιβλητικό καμπαναριό δύσκολα θα τον αναγνώριζε κανείς σαν ιερό προσκύνημα.Η εκκλησία έχει σχήμα ορθογωνίου και διαστάσεις μηκ 20μ.,πλάτος 11μ,και ύψος 8μ.Η εκκλησία είναι μονοκογχη "βασιλική" χωρίς τρούλο,οι τοίχοι πάχους περίπου 0.90μ. που χτίστηκαν με εγχώριες πέτρες,είναι δεμένη με ξυλοδεσιά.
Η στέγη στηρίζεται σε 10 ξύλινες κολόνες από ατόφιους κορμούς δένδρων.Στις 2 απ αυτές στηρίζεται το ξύλινο σκαλιστό και επιχρυσωμένο τέμπλο.Ο ναός φωτίζεται από 14 μικρά παράθυρα που
είναι κατασκευασμένα πολύ ψηλά από το δάπεδο.Η είσοδος στο Ναό γίνεται από 3 χαμηλές ξύλινες πόρτες, η βορινή πόρτα που έχει υψών 1,50μ.είναι η χαμηλότερη απ τις 2 άλλες που βρίσκονται στη νότια πλευρά,είναι πολύ παλιά και γεμάτη μεγάλα καρφιά,γνωστή σαν -πόρτα του Καραΐσκάκη- γιατί απ αυτήν μπαινόβγαιναι ο γιος της Καλόγριας και οι άλλοι καπεταναίοι την ώρα του κινδύνου.